Mikroplar, virüsler ve bakterilerle dolu olan dünyada sağlıklı bir yaşam sürmek için bizlere yardımcı olan bağışıklık sistemi, doğru adımlar atıldığında güçlendirilebiliyor. Bağışıklık sistemini güçlendirme için düzenli beslenme, egzersiz, uyku gibi farklı faktörler önemli görülüyor. Bağışıklı, hastalıklardan korunmaya ve üstesinden daha çabuk gelmeye yardımcı oluyor. Bağışıklığı artırma fikri cezbedici olsa da bu hedefi gerçekleştirmek bir hayli zor oluyor, çaba ve istikrar gerektiriyor. Bağışıklığın tek bir organa, ihtiyaca bağlı olmaması bir sistemler bütününü işaret etmesi zorluğun temel nedenini oluşturuyor. Ama bağışıklık kuvvetlendirmek imkansız mı? Tabii ki değil…
Bağışıklık Sistemi Nedir?
Bağışıklık sistemi, vücudu enfeksiyonlardan koruyan karmaşık hücre ağı olarak tanımlanıyor. Üstesinden geldiği mikropların, virüslerin kaydını tutan bu ağ, proteinlerden oluşuyor. Yetersiz, güçsüz bir bağışıklık sistemi ise anormalliklere ve yaşamı zorlaştıran alerjik rahatsızlıklara kadar birçok hastalığa açık olmak anlamına geliyor. Sıradan bir grip virüsüyle karşılaştığında bile beden, bağışıklığı devreye sokuyor, daha önce tanınmış bir virüs ile karşı karşıyaysa sistem doğru müdahalelerle kişiyi hasta etmeden virüsü ortadan kaldırıyor. Yeni bir virüs söz konusu olduğunda ise acil plan devreye girerek vücut var gücüyle onu yenmeye çalışıyor. Bağışıklık sistemi, beyaz kan hücreleri, antikorlar, lenfatik sistem, dalak, timüs, kemik iliği ve tamamlayıcı sistemden oluşuyor. Her bir parça fonksiyonunu ideal düzende yerine getirdiğinde güçlü bir bağışıklıktan söz edilebiliyor.
- Beyaz kan hücreleri, vücuttaki yabancı mikropları aramakla görevli sayılıyor, bulduklarında bağışıklık saldırısı başlatanlar da onlar oluyor.
- Antikorlar, vücudun mikroplarla savaşında görev alıyor. Mikroptaki antijeni tanıyarak yok etmek üzere işaretliyor. Antikorların yok etme işlemini tamamlayan proteinler, tamamlayıcı sistem tarafından üretiliyor.
- Lenfatik sistem ise vücut sıvı seviyelerini yönetip tepki üretiyor. Hasarlı hücrelerin ortaya çıkardığı maddelerle uğraşan lenf ağları, mikropları hapseden lenf düğümleri ve beyaz kan hücresi içeren lenf damarlarından meydana geliyor. Bağışıklığın ana aktörlerinden dalak kanı filtrelerken antikor ve lenfosit üretimine destek veriyor.
- Kemik iliği vücuda oksijen taşırken kırmızı kan hücresi, beyaz kan hücresi ve trombosit üretiyor.
- Timüs, kan içeriğini filtreleyerek takibini gerçekleştiriyor. T lenfositler onun tarafından üretiliyor.
Bağışıklık sistemi birbirinden karmaşık ve hassas bu süreçlerin bütününden oluşuyor.
Bağışıklık Sistemi Nasıl Güçlendirilir?
Bağışıklık fonksiyonlarının iyi ve dengede çalışması için yeme düzeninin, uykunun, stres düzeyi, egzersiz ve suyun önemli olduğu biliniyor. Hala bağışıklıkla ilgili birçok bilinmeyen olsa da bu maddelere dikkat edilerek bağışıklığın güçlendirilebileceği konusunda uzmanlar birleşiyor. Bağışıklık sistemini güçlendirmek için öncelikle sağlıklı bir yaşam tarzı seçmek önem arz ediyor. Sağlıklı bir yaşam için temel öneriler şöyle sıralanıyor:
- Sigara içilmemeli
- Meyve ve sebze yönünden zengin bir beslenme benimsenmeli.
- Düzenli spor-egzersiz yapılmalı.
- Sağlıklı kilo korunmalı, aşırı kilo alınmamalı.
- Alkol ölçülü olarak tüketilmeli, mümkünse tüketilmemeli.
- Yeterli uyku alınmalı. (Günde en az 7 saat uyku öneriliyor)
- Eller sık sık yıkanmalı.
- Etler iyice pişirilerek yenmeli. (Et ürünleri üzerinde bakteri bulundurabiliyor)
- Stressiz bir yaşam benimsenmeli. (Meditasyon ve hobilere vakit ayırmak tavsiye ediliyor.)
- Katkısız, paketsiz, doğal gıda tüketimine yönelinmeli
Vücudun sürekli bağışıklık hücresi üreten bir makine olduğu biliniyor. Vücut; gerekmeyen, fazla hücreyi öldürürken bir yandan yenilerini üretiyor. Bir yerde, hücre artış ve azalışlarında dengesizlik olduğunda bağışıklık sekteye uğruyor. Bu nedenle yapılan sağlıklı yaşam önerilerinin bir kez veya bir süre gerçekleştirilmesi değil, bir yaşam tarzı haline getirilerek düzenli olarak sürdürülmesi önem arz ediyor. Yaşla beraber insanların bağışıklık tepkilerinde azalma meydana geliyor, bu nedenle hem hastalıklara karşı direnç hem de kanser gibi hücre bozuklukları yaşla beraber daha çok görülebiliyor.
Bağışıklık Sistemini Güçlendirmek için Hangi Gıdalar Tüketilmeli?
Bilim insanları düzensiz ve yetersiz beslenen kişilerin hastalıklara karşı daha dirençsiz olduğunu çalışmalarla ortaya koyuyor. Bilim, beslenme ile bağışıklığın direkt ilişkisi olduğunu gösteriyor. Çeşitli mikro besinlerin eksikliklerinin bağışıklık tepkilerini değiştirdiği malum. Çinko, selenyum, demir, bakır, folik asit ve A, B6, C ve E vitaminleri, bağışıklık için gerekli temel mikro besinleri oluşturuyor.
Uzmanlar, tüm mikro besinler yönünden zengin, doğal yağ, sebze, meyve, protein ve karbonhidrat içeren menülerle, dengeli beslenenlerin, daha iyi çalışan bir bağışıklığa sahip olabileceğini vurguluyor. Paketli gıda tüketimi, koruyucu kimyasallara, tarım ilaçlarına maruz kalma, trans yağ gibi etmenler, dengeli beslenmeyi engelliyor. Mümkün olduğunda doğal gıdalarla beslenmek sağlıklı yaşamın anahtarı oluyor. Vitamin ve mineralleri gıda takviyesi olarak almak yerine direkt besinlerden karşılamak, çok daha faydalı görülüyor. Her gün sebze ve meyve ağırlıklı beslenmenin, bol su içmenin, şekeri azaltarak menü oluşturmanın bedene yatırım olduğu gerçeği, bağışıklığını güçlendirmek isteyenlerin ipucu oluyor.
Bağışıklık için özellikle; susam, fındık, fıstık, kuşburnu, domates, kırmızı biber, kuru baklagiller, peynir, yumurta, et, tavuk, balık, deniz ürünleri, rüşeym, soğan, tere, roka, brokoli, ıspanak, karnabahar, limon, mandalina, kivi, badem, ceviz, kabak çekirdeği, süt, yoğurt, kefir, ayran, soya sütü, mantar, sarımsak, semizotu, somon, turşu, peynir ve elma sirkesinin düzeli tüketimi öneriliyor. Uzmanlar, günde 2.5 litre su içmenin bedene destek olabileceğini vurgularken, antioksidan etkili detoks suları da bağışıklığa destek sağlıyor. Detoks suyu tarifleri ve reçeteleri hazırlanırken özellikle mevsim sebze ve meyvelerinin kullanılması öneriliyor.
Spor Yaparak Bağışıklık Sisteminizi Güçlendirin
Düzenli egzersizin sağlıklı yaşamın temelini oluşturduğu biliniyor. Kardiyovasküler sistemin sağlıklı kalması, kan basıncının dengelenmesi, kilo kontrolünün sağlanması için büyük önem taşıyan egzersizler, bağışıklık sisteminin de güçlü olması için gerekli görülüyor. Bağışıklığı sağlayan hücrelerin beden içinde serbestçe hareket edebilmesi ve işlerini en verimli şekilde yürütebilmesi için kalp ve damar sağlığının korunması gerekiyor. Bu nedenle, sağlıklı bir yaşam tarzı için günde en az 7 saat uyku ve dengeli beslenmenin sporla desteklenmesi tavsiye ediliyor. Her gün sadece yarım saat ayırarak spor yapabilir, bedeninizin güçlü bir bağışıklığa kavuşmasına yardımcı olabilirsiniz. Yağ yakıcı egzersizler, evde kardiyo çalışmaları, pilates veya fitness uygulamalarıyla kendi programınızı oluşturabilirsiniz.
Bitki Çayları ile Bağışıklık Sisteminizi Güçlendirin
Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için kadim uygarlıklardan bu yana kullanılan bitki çaylarından da destek alınabiliyor. Zeytin yaprağı çayı, yeşil çay, kuşburnu, karahindiba, ıhlamur, ekinezya, zencefil ilk akla gelen bağışıklık güçlendiriciler arasında sayılıyor. Bu bitkileri içeren karışık bitki çayları da tüketicilerin beden sağlığı için tercihi olabiliyor. Uzmanlar, bitki çaylarının tüketiminin günde 1-2 bardağı geçmemesi ve uzman görüşü alınarak tüketilmesi gerektiği konusunda uyarılarda bulunuyor. Vitamin, mineral ve antioksidan yönünden zengin içecekler, vücudun su kaybının önlenmesine de yardımcı oluyor.
Bağışıklık sistemini güçlendirmek uzun ve meşakkatli bir süreci işaret ediyor. Bu süreci daha rahat geçirebilmek için uzman desteği alabilirsiniz. Beden sağlığını korumak için spor yaparken konfordan ödün vermemek için koşu ayakkabısı, antrenman ayakkabısı almalı ve spor dolabınızı yeniden düzenlemelisiniz. Eğer basış probleminiz varsa, dolabınıza bir ortopedik ayakkabı ekleyebilirsiniz. Spor tişört ve eşofmanlar ile günlük spor kombinlerinizi oluşturabilirsiniz. Skechers ayakkabıları, erkek ve kadın spor tişört modelleri, spor aksesuar ve giysileri ile bağışıklık mücadelenizde de sizleri bekliyor.
