Koşu yapmak, bedene ve zihne oldukça iyi gelen bir aktivite türüdür. Özellikle düzenli olarak koşu yapan kişilerin ideal vücut yapısında ve fiziki açıdan sağlıklı olduğu görülür. Ancak bazı durumlarda koşu sporunun getirmiş olduğu sağlık problemlerine rastlanır. Koşucu bacağı sendromu da bunlardan bir tanesidir. Tıbbi adı “tibia” olarak bilinen rahatsızlık, koşu yapan atletlerde ve diğer sporcularda ortaya çıkar. Ağrıyla kendini belli eden rahatsızlık, bacak kaslarının kemik üzerine olan bağlantı noktasında meydana gelir. Bacağın büyük bir kısmında ortaya çıkan ağrı, sık sık tekrarlanır. Atletler, meydana gelen rahatsızlık sonucu verimli olarak spor yapmakta zorlanır. Rahatsızlığın birçok duruma bağlı olarak ortaya çıktığı görülür. Bazı genetik faktörler de koşucu bacağı sendromunun ortaya çıkmasına neden olur. Hastalığın belli belirtileri vardır ve spor sırasında ya da sonrasında belirginleşir. Hafif olarak başlayan ağrılar, zamanla şiddetlenerek aktiviteleri olumsuz yönde etkiler. Genellikle hastalığın tedavisi oldukça kolaydır. Ancak sendromun altında yatan neden araştırılarak, tedavi yöntemlerine başvurulur. Bu nedenle ağrı hissi yaşayan kişilerin tedavi için uzman bir sağlık profesyoneline danışması gerekir.
Koşucu Bacağı Sendromu Kimlerde Görülür?
Koşucu bacak sendromu genellikle atletlerde görülse de farklı aktivite türüyle uğraşan kişilerde de rastlanır. Fiziksel aktivitelerle uğraşan ve aktif yaşam tarzını benimseyen kişiler bu sendromu yaşar. Uzun mesafe koşularında kas ve kaval kemiğine benzer hareketlerin tekrarlanması sendromun ortaya çıkmasına yol açar. Sıkça darbe alan ve bacaklarına yük binen kişiler sendromla karşı karşıya kalır. Futbol ve basketbol sporuyla uğraşan kişilerde de sendrom ortaya çıkar. Bu gibi yüksek etkili spor, refleks ve hız gerektiren hareketler nedeniyle koşucu bacağı sendromuna rastlanır. Jimnastikçiler sendromu yaşayan bir başka sporcu grubudur. Vücut ağırlığını el ve bacak üzerinde taşıyan jimnastikçiler, belirli kas gruplarına yoğun bir baskı yaparak, tahribata yol açar. Spora yeni başlayan kişilerde rastlanan sendrom ise fiziksel hareketlere alışıklık olmadığı için ortaya çıkar. Kasların henüz yeterince güçlenmemiş olması, koşucu bacağına karşı duyarlılığa davetiye çıkarır. Aşırı antrenman yapan kişilerde ise vücut gereğinden fazla yorularak, inflamasyona neden olur. Koşucu bacağı sendromunu sıkça yaşayan bir başka grup ise düz ya da yüksek taban problemi olan kişilerdir. Ayak yapısı normal olmayan kişilerde bacaklardaki yük dengeli şekilde dağılmaz. Belirli gruplar çok fazla stres altında kalır ve koşucu bacağı sendromu ortaya çıkar. Bu rahatsızlık herkesin yaşayabileceği bir sorundur. Genellikle sporcularda meydana gelmiş olsa da başka kişilerde de ortaya çıkması sıkça rastlanan bir ihtimaldir.
Koşucu Bacağı Sendromu Nedenleri Nelerdir?
- Koşucu bacağı sendromunun ortaya çıkma nedenleri arasında tekrarlayan stres yer alır. Tekrarlayan ve belirli kaslara sıklıkla yük bindiren kişiler, sendromu yaşar. Belirli spor türleri, yüksek etkili olmasıyla stresi tetikler.
- Kas dengesizliği koşucu bacağı sendromuna yol açar. Bazı kişilerde rastlanan bacak kaslarının dengesiz ya da zayıf olması, rahatsızlığın başlıca nedenleri arasındadır. Örneğin ön ve arka bacak kasları arasındaki dengesizlik, tibialara fazladan baskı uygulanmasına neden olur.
- Aşırı antrenman yapmak kaslarda yorgunluk birikmesine neden olur. Bunun sonucunda dokularda inflamasyona yol açar. Bu durum sendroma zemin hazırlayan faktörler arasında yer alır. Kişi, yetersiz dinlenerek ve bacaklarına aşırı yüklenerek sendromun tetiklenmesine yol açar.
- Bir başka önemli konular arasında ayakkabı ve tabanlık seçimi yer alır. Yanlış ayakkabı seçimi bacak kaslarının çok fazla yorulmasına ve kas gruplarının olumsuz yönde etkilenmesine yol açar. Bunun önüne geçmek için sporcu ayakkabısı uygun niteliklerden oluşmalıdır. Ayağında sağlık problemi olan kişiler için ortopedik ayakkabı uygundur. Ortopedik ayakkabı kullanımı ayaklardaki problemleri en aza indirerek, belli bölgelere baskı uygular. Sağlık ve rahatlık açısından kullanımı tavsiye edilir. Yoğun antrenman yapan kişilere ise erkek koşu ayakkabısı önerilir.
- Spor yapmadan önce ısınma ve esneme hareketlerini yapmak gerekir. Aksi takdirde kaslar ve dokular çok fazla yıpranır.
- Spor ekipmanlarının yanlış kullanılması, adım atma ve vücut mekaniğinin bozulması rahatsızlığın ortaya çıkma nedenleri arasında yer alır.
Koşucu Bacağı Sendromu Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
- Koşucu bacağı sendromunun yaygın belirtileri arasında kaval kemiği üzerinde ortaya çıkan ön ya da iç kısımlardaki ağrı yer alır. Ağrı, spor esnasında ya da sonrasında daha belirgin hale gelir.
- Kaval kemiği üzerine dokunulduğunda hassasiyet ortaya çıkar.
- Etkilenen bölgelerde fiziksel aktivitelerde beraber ağrı meydana gelir. Sporcu dinlenirse ağrı hissinde hafif bir azalma ortaya çıkar.
- Ağrılar egzersizle birlikte daha fazla şiddetlenir ve bazı durumlarda bacak şişerek, ödem oluşur.
Koşucu bacağı sendromunun tedavi yöntemleri belirtilerine ve hastanın durumuna göre değişiklik gösterir. Bazı yöntemler eve uygulanabilecek kadar kolaydır. Bazıları ise profesyonel tıbbi yardım gerektirir.
- Sıkça uygulanan tedavi yöntemleri arasında dinlenme yer alır. Rahatsızlıktan etkilenen bacak, dinlendirilerek iyileşme süreci hızlanır. Bu durum ortaya çıktığında spor ya da zorlayıcı aktivitelerden bir süre uzak durmak gerekir.
- Hastalara sıkça buz uygulaması önerilir. Etkilenen bölgeye uygulanan buz, ağrı ve inflamasyonu azaltır. Ancak buz, direkt olarak cilde uygulanmamalı bir bezden yardım alınmalıdır.
- Rahatsızlığın ciddi duruma gelmesiyle birlikte doktorlar tarafından çeşitli ilaçlar önerilir. Bu ilaçlardan bazıları hap formunda iken, bazıları krem olarak sürülür. İlaçlar ağrıyı hafifletir ve inflamasyonu azaltır.
- Tedavi yöntemlerinden bir tanesi de kasları güçlendirmek ve esnetmek için yapılan egzersiz programlarıdır. Fizik tedavi yöntemi uygulanarak kaslar güçlenir ve bacak kasları dengelenir.
- Ayakkabı ve tabanlık doğru seçilmelidir. Bacaklara uygun destek sağlayarak, sendromun önüne geçmek mümkündür. Doktorlar tarafından önerilen bir diğer tedavi yöntemi de kinesiyoloji bantlamadır. Bacaklar bantlama yöntemiyle desteklenir ve ağrı hafifler.
Koşucu Bacağı Sendromunda Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Koşucu bacağı sendromuna sıkça rastlanır. Bu nedenle spora gitmeden önce birtakım hazırlıkların yapılması gerekir. Bunlar arasında en önemli konu uygun ekipmanların kullanılmasıdır. Spor ayakkabı seçimi de bunlardan bir tanesidir. Seçim yapılan ayakkabı konforlu olmalıdır. Ayakların taban kısmınını destekleyen, yumuşak tabanlı bir seçim yapmak önerilir. Seçim yapılan ayakkabının aktivite türüne uygun nitelikte olması önemli konular arasında yer alır. Bunun yanı sıra; egzersiz yaparken seviye kademe kademe arttırılmalıdır. Bir anda ağır hareketlere geçmek, sendromun ortaya çıkmasına neden olur. Hareketlere esneme ile başlanır ve devamında basit egzersizler yapılır. Daha sonra vücudun ısınmaya başlamasıyla birlikte orta ve yüksek tempolu hareketlere geçilir. Vücudu çok fazla zorlamak doğru değildir. Bir noktadan sonra durmasını bilmek ve dinlenmek oldukça önemlidir. Egzersiz konusunda acemi olan kişiler çıplak ayaklarla koşu yapmakta herhangi bir zarar görmez. Fakat bu tamamen yanlıştır. Spor yaparken daima ayakkabıların giyilmesi gerekir. Aksi takdirde tabanda deformeler oluşur ve ayaklar çok daha fazla yorulur. Koşucu bacağı sendromunun önüne geçmek için zemin seçimine de dikkat edilmesi gerekir. Çok sert ve engebeli zeminler, kasların aşırı fazla yorulmasına yol açar. Bu nedenle yumuşak bir zemin tercih edilmesi gerekebilir. Spordan sonra ise ılık bir duş almak, bacakları dinlendirmek, gerekli bölgelere buz koymak rahatsızlığın yaşanmasının önüne geçer.
