Bisiklet sürmek eğlenceli ve sağlıklı bir aktivitedir. Çocukluk döneminden itibaren faydalarını ortaya koyan bisiklet kullanımı, ulaşım açısından da tercih edilir. Farklı alternatifler ve özellikler sunan pek çok bisiklet modeli bulunur. Kullanıcının kriterleri ve yaş aralığı, bisiklet seçiminde önemli noktalar arasında yer alır. Bisiklet söz konusu olduğunda doğru vites seçimi ve kullanımı oldukça önemlidir. Vites, performans ve verimlilik konusunda dikkate alınması gereken başlıca konulardandır. İyi vites kullanımı başta yüksek yokuşlar olmak üzere pek çok açıdan başarılı sonuçlar ortaya koyar.
Bisiklette Doğru Vites Seçimi Nasıl Yapılmalı?
Spor tişört, rahat bir ayakkabı ve şık bir eşofman altı giyilerek bisiklet sürmek için temel ekipmanlar temin edilir. Fakat bisiklet sürmek için ekipmanlar kadar doğru vites seçimi de önemlidir. Vites seçimi sürüş koşulları, kişisel beceriler ve yol yapısına göre değişiklik gösterir. Buna göre düz ve hafif eğimli yerlerde orta ön ya da orta arka dişliler uygun bir tercihtir. Yokuş yukarı tırmanırken küçük ön ve büyük arka dişlilerin kullanılması gerekir. Bu sayede daha fazla güç elde etmek mümkün hale gelir. Yokuş aşağı giderken, yüksek hız elde etmek isteyen kişiler için büyük ön ve küçük arka dişlilerin kullanılması uygundur. Dikkat edilmesi gereken konulardan bir tanesi de kadanstır. Kadans “pedal çevirme hızı” olarak da bilinir. Dakikada yapılan pedal dönüşünü belirten kadans, ortalama bir bisikletçide 70-100 arasındadır. Kadans, sürüş koşullarına göre ayarlanarak verim elde edilir. Vites değişimi yaparken uygun hızda kalmak gerekir. Aksi takdirde zincir atması ve yanlış geçişler yapılarak, sürüş deneyimi olumsuz hale gelir. Yavaş bir kadans ile ağır vites kullanmak çok fazla zorlanmaya yol açar. Ancak hızlı kadans ve hafif vites kullanılırsa enerji boşa harcanmış olur.
Bisiklet Vitesleri
Bisikletin hız, pedallama zorluğu ve direncini belirleyen en önemli mekanizması viteslerdir. Bisikletlerde dıştan ve içten olmak üzere iki tip vites sistemi bulunur. Her sistem avantajlarıyla ve kullanım tarzlarıyla farklılık gösterir. Bisikletlerde genellikle ön tarafta iki ya da üç dişli sistem bulunur. Arka dişliler ise 7,8,9,10,11 ya da 12 dişliden oluşur. Bu sistemler genellikle daha az ağırlıktadır ve bakımı kolaydır. Vites değişimini hızlı bir şekilde yapmak mümkündür. Ayrıca geniş bir vites aralığı bulunur. İçten vites sisteminde, vites mekanizması bisikletin içine entegre edilir. Vites dişlileri arka tekerlekte ya da pedal kollarının içinde yer alır. Genel olarak bisikletlerde 3,5,7,8 dişli içten vites sistemi bulunur. İçten vites sistemi, dıştan viteslere göre daha az bakım ister. Başta kir olmak üzere birçok dış etkene karşı dayanıklılık gösterir. Vites değişimlerini kolay ve sessiz bir şekilde yapılması başlıca avantajlarındandır. Hangi vites sisteminin tercih edileceği, sürücünün kriterleri doğrultusunda değişir. Dıştan vitesler daha çok hız ve yarış için tercih edilir. İçten vitesler ise şehir içi sürüşleri için uygundur. Bisikletin dayanıklı ve verimli olması için vites değişimlerini doğru zamanda, uygun şekilde yapmak gerekir.
Bisiklet Satın Alırken Doğru Vites Seçimi
Bisiklet seçiminde doğru vitese karar verirken birçok detaya dikkat etmek gerekir. Doğru vites seçiminde kullanım amacı oldukça önemlidir. Şehir içi kullanım için hız ve pratik kullanım ortaya koyan dıştan vitesli bir bisiklet uygundur. Bu tarz bisikletlerle kolayca vites değişimi yaparak, yüksek hız yapmak mümkündür. Birçok kişi uzun mesafelerde kullanmak için bir bisiklete ihtiyaç duyar. Yol bisikleti, uzun mesafelerde kullanıma uygundur. Yol bisikletlerinde hafiflik ve hız önemli konulardandır. Dıştan vitesli bisikletler, uzun mesafelerde yüksek performanslıdır. Zorlu arazi koşulları ve yokuşlar için dağ bisikleti alınması tavsiye edilir. Bunun için içten vitesli modellerin kullanılması gerekir. Bu sayede dayanıklılık ve az bakımla uzun ömürlü kullanım imkanı ortaya çıkar. Bisiklette sürüş tarzı dikkate alınması gereken konular arasında yer alır. Hız ve performansı ön planda tutan kişiler için hafif ve yüksek verimli bir dıştan vitesli bisiklet uygundur. Ancak rahatlık ve keyifli kullanım arayışı içinde olan kişiler için içten vitesli bisikletler tavsiye edilir. Bisiklet seçeneklerinde farklı bütçe aralıklarından oluşan pek çok alternatif bulunur. Bu nedenle bütçenin de dikkate alınması gerekir. Fiyat aralıkları vitesin türüne göre değişiklik gösterir. Genel olarak içten vitesli bisikletler, diğerlerine kıyasla daha yüksek fiyat segmentlerden oluşur.
Bisiklet Vitesi Değiştirirken Nelere Dikkat Edilmeli?
Bisiklet vitesi değiştirirken pedal çevirme hızına dikkat edilmesi gerekir. Hızlı bir kadasla pedal çevirirken, büyük bir dişliye geçilmesi tavsiye edilir. Aynı şekilde düşük kadansla pedal çevirirken küçük bir dişli daha doğru bir tercihtir. Vites değişimi pedal çevirmenin rahat olduğu anlarda yapılmalıdır. Yokuş yukarı çıkarken küçük ön ve büyük arka dişliler daha fazla güç sağlarken, yokuş aşağı inerken büyük ön ve küçük arka dişliler daha yüksek hız elde etmeye yardımcı olur. Vites değişiminde hız kontrolü doğru şekilde sağlanmalıdır. Hızı kesmeden, uygun bir zamanda, düzgün şekilde vites değişimi yaparak momentumu korumak oldukça önemlidir. Bu durum yarış ve hızlı sürüşlerde daha fazla dikkat gerektirir. Büyük ön ve arka dişli kombinasyonu geçerken zincirin sıkışıp kalmamasına dikkat edilir. Gerektiğinde zincirin uygun uzunlukta ayarlanması ya da değiştirilmesi gerekir. Dıştan vitesli sistemlerde, zincirin düzgün şekilde yerleştirilmesi önerilir.. Bu nedenle zincirin geçmesi gereken dişli setine dikkat etmek ve vites değiştirme kollarını düzgün şekilde kullanmak önemlidir. Başlangıçta vites değiştirme işlemi birazcık zorlayıcıdır. Ancak sürücüler, zamanla alışkanlık kazanır ve vites değiştirme işlemi otomatik hale gelir. Doğru vites değişimini kavramak, bisiklet sürüşünün verimliliğine etki eder. Bisiklet sürerken kadın, erkek koşu ayakkabıları kullanılması dinamiklik açısından önemlidir. Zorlu koşullarda sürüş yapan kişiler için kadın outdoor ayakkabı seçenekleri doğru bir tercihtir. Ancak günlük aktivitelerde kadın yürüyüş ayakkabısı modelleri arasından seçim yapılması önerilir.
Bisiklet Vites Sisteminin Bakımı
Bisiklet vites sistemlerinin bakımını yapmak sürüşün keyifli hale gelmesini sağlar ve uzun ömürlü kullanım ortaya koyar. Bisiklet vites sisteminin bakımı için zincirlerin temizlenmesi ve yağlanması gerekir. Bu amaçla uygun bir zincir yağı kullanılır. Zincirin kuru ya da kirli olması vites geçişlerini zor hale getirir. Dişliler, zincir üzerinde dönerek vites değişimi sağladığı için düzenli aralıklarla temizlenmesi oldukça önemlidir. Kirli ve yağlı dişliler, vites değişimine olumsuz yönde etki eder. Temizlik işlerinde diş fırçası ve temizlik çözeltisi kullanımı önerilir. Vites değişimleri vites kabloları aracılığıyla yapılır. Bu nedenle kabloların düzenli olarak kontrol edilmesi gerekir. Gevşeyen ve yıpranan kablolar değiştirilir. Vites değiştirme ayarlarını kontrol etmek, viteslerin doğru şekilde çalışmasını sağlar. Vites ayarlarını yapmak ve ayarlamak için uzman bir kişiden yardım alınır. Yanlış atılan viteslerin düzeltilmesi, bisikletin düzgün şekilde çalışması açısından oldukça önemlidir. Ayrıca bisikletin düzenli olarak temizlenerek kurulanması gerekir. Kir ve çamur birikimi, sistemin düzenli çalışmasını engeller. Ayrıca bisikletin konumlandırıldığı yer de önemlidir. Kapalı ve kuru bir ortamda saklanan bisiklet, vites ve dişliler uzun süre dayanıklılık gösterir.
